Kielce przez stulecia

KIELCE PRZEZ STULECIA

Redakcja naukowa: Jan Leszek Adamczyk, Jan Główka, Stanisław Meducki, Marta Samek, Jerzy Szczepański, Stanisław Żak

Kielce 2014

####

Civitas Kielce, Civitas Kielcensis, Kyelcze, Communitas Kielcensis, Kielcia, miasto biskupie, miasto legionowe, miasto wojewódzkie – Kielce. To tylko kilka z określeń, które identyfikowały miejscowość i w dalszym ciągu są przyczynkiem do utożsamiania się osób zamieszkujących stolicę regionu z określonymi wartościami, kryjącymi się pod wielowiekową warstwą tradycji, historii, dążeń ludzkich do sukcesu, lecz także porażek i zadumy nad złem i dobrem. (…)

Wojciech Lubawski

Prezydent Kielc

####

Choć Kielce mają już tysiącletnią historię, znaczna część wiedzy o mieście długo nie była ani znana, ani łatwo dostępna, ani też dociekliwie badana. Więcej – nawet to, co zostało ustalone i pewne, z biegiem lat podlega przewartościowaniu i weryfikacji. Stąd bierze się potrzeba, aby co jakiś czas przyjrzeć się spisanej historii miasta, uzupełnić ją, a niekiedy poddać rewizji oczywistą pozornie prawdę. Te przyczyny dały impuls do przygotowania przedstawianej, kolejnej już monografii Kielc. (…)

dr hab. Marta Pawlina-Meducka, prof. UJK

####

SPIS TREŚCI:

• Słowo wstępne – Wojciech Lubawski
• Wstęp – Marta Pawlina-Meducka

WPROWADZENIE

1. Środowisko geograficzno-przyrodnicze Kielc – Tymoteusz Wróblewski
2. Archeologia Kielc – Waldemar Gliński
3. Rozwój przestrzenny i zabudowa – Jan Leszek Adamczyk

I. KIELCE BISKUPIE

1. Kapituła kielecka w średniowieczu, jej skład i uposażenie – Leszek Poniewozik
2. Lokacja i rozwój miasta do połowy XVI wieku – Jerzy Michta
3. Geneza i symbolika herbu Kielc – Jan Główka
4. Władze miejski i ich struktura – Jadwiga Muszyńska
5. Rozwój gospodarczy. Kruszcowa szansa miasta (XV-XVIII w.) – Jadwiga Muszyńska
6. Potop i inne klęski – Jadwiga Muszyńska
7. Obrazki z życia kielczan – Marta Pieniążek-Samek
8. W czasach potrydenckiej reformy – Marta Pieniążek-Samek
9. Życie religijne w parafii kolegiackiej – Marta Pieniążek-Samek
10. Seminarium Duchowne i szkolnictwo średnie w osiemnastym wieku – Daniel Olszewski
11. Osiemnastowieczne dzieło naprawy miasta – Marta Pieniążek-Samek
12. Próby odbudowy kruszcowego zagłębia – Jerzy Szczepański
13. Kres miasta kościelnego – Kielce u schyłku XVIII wieku – Jerzy Szczepański
14. Dziedzictwo kultury – Marta Pieniążek-Samek

II. KIELCE W XIX WIEKU

1. Kielce austriackie (1795-1809) – Jerzy Szczepański
2. Pierwsza polska uczelnia techniczna – Jerzy Szczepański
3. Kielce stolicą województwa – Jerzy Szczepański
4. Stolica regionu – Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański
5. Powstanie listopadowe w Kielcach – Wojciech Saletra
6. Konspiracja i spiski w latach trzydziestych i czterdziestych XIX wieku – Wiesław Caban
7. Powstanie styczniowe – Wiesław Caban
8. Mniejszość niemiecka w Kielcach – Jerzy Szczepański
9. Rosjanie w Kielcach – Stanisław Wiech
10. Żydzi w Kielcach – Marek Maciągowski
11. Od rzemiosła do fabryki i kolei żelaznej – Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański
12. Szkoły kieleckie – Małgorzata Czapska, Barbara Szabat
13. Szkoły średnie rządowe w latach 1816-1905 – Adam Massalski
14. Życie religijne w XIX wieku – Daniel Olszewski
15. Życie kulturalne w XIX wieku – Marta Pawlina-Meducka
16. Sztuki plastyczne i architektura w XIX wieku – Alojzy Oborny
17. Życie muzyczne w XIX wieku – Aneta Oborny
18. Życie teatralne – Beata Klimer
19. Zarys historii lecznictwa – Jerzy Krzewicki
20. Towarzystwo Ochotniczej Straży Ogniowej w latach 1873-1885 – Urszula Oettingen
21. Kieleckie “miasto umarłych” – Urszula Oettingen

III. BURZLIWY POCZĄTEK WIEKU

1. Ku niepodległości – Barbara Szabat
2. Wydarzenia militarne w latach 1914-1915. Powstanie 1. Pułku Piechoty Legionów Polskich – Urszula Oettingen
3. Kielczanie w Legionach Polskich – Urszula Oettingen
4. Z dziejów przemysłu kieleckiego w latach I wojny światowej – Jan Główka
5. Życie polityczne podczas I wojny światowej – Jerzy Z. Pająk
6. Działalność charytatywna Kościoła rzymskokatolickiego – Grzegorz Liebrecht
7. Życie codzienne w latach I wojny światowej – Jan Główka
8. Kultura i oświata w Kielcach 1914-1918 – Marta Pawlina-Meducka

IV. DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE

1. Kielce w okresie walk o granice Rzeczypospolitej – Andrzej Rembalski
2. Garnizon kielecki w latach 1918-1939 – Tadeusz Banaszek
3. Kielce stolicą województwa – Marcin Kolasa
4. Samorząd i jego władze po odzyskaniu niepodległości – Paweł Wolańczyk
5. Społeczność miasta i życie codzienne – Leszek Dziedzic
6. Sytuacja wyznaniowa w okresie międzywojennym – Grzegorz Liebrecht
7. Kieleccy Żydzi 1918-1939 – Marek Maciągowski
8. Życie polityczne 1918-1939 – Paweł Wolańczyk
9. Kultura w Kielcach po 1918 roku – Marta Meducka
10. Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego – Jan Główka
11. Działalność Rady Artystyczno-Konserwatorskiej miasta Kielc 1935-1939 – Jan Główka
12. Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego – Jan Główka
13. Szkolnictwo i oświata w latach 1918-1939 – Adam Massalski
14. Sport w latach 1918-1939 – Ireneusz Ciosek
15. Przemysł w latach 1918-1939 – Jan Główka
16. Wizerunek miasta (1918-1939) – Krzysztof Mysliński

V. II WOJNA ŚWIATOWA

1. Wrzesień – Stanisław Meducki
2. Organizacja życia mieszkańców okupowanych Kielc – Krzysztof Urbański
3. Getto, warunki bytu i zagłada ludności żydowskiej – Krzysztof Urbański
4. Życie codzienne podczas okupacji – Tomasz Gocel
5. Szkolnictwo i kultura – Adam Massalski
6. Ruch oporu – Stanisław Meducki
7. Represje wobec Polaków, egzekucje – Stanisław Meducki
8. Bitwa o miasto – Stanisław Meducki

VI. KIELCE W OKRESIE POWOJENNYM

1. Kielce 1945-2010. Szkic do społeczno-politycznego obrazu miasta – Wojciech Saletra
2. Podstawy ustrojowe, funkcje i struktura administracji w mieście i województwie w okresie powojennym – Józef Płoskonka
3. Gospodarka w latach powojennych – Stanisław Meducki
4. Gospodarka w latach 1970-2011 – Cezary Jastrzębski i Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa
5. Polityka kulturalna – Adam Jachimczyk
6. Kościół kielecki w latach 1945-1963 – Ryszard Gryz
7. Kościół kielecki w latach 1964-2010 – Daniel Olszewski
8. Media po 1945 roku – Jolanta Kępa-Mętrak
9. Kultura książki w Kielcach po 1945 roku – Grażyna Gulińska
10. Życie teatralne – Stanisław Żak
11. Życie muzyczne po II wojnie światowej – Aneta Oborny
12. Pisarze i dziennikarze w Kielcach po wojnie – Jan Pacławski
13. Drogi i ścieżki współczesnej sztuki – Marian Rumin
14. Fotografia w Kielcach – Paweł Pierściński
15. Oświata, szkolnictwo ogólnokształcące i wyższe w latach 1944-2000 – Hanna Wójcik-Łagan
16. Sport kielecki w latach 1945-2010 – Antoni Pawłowski
17. Miejska architektura ostatniego półwiecza – Krzysztof Myśliński
18. Rewitalizacja Kielc – Artur Hajdarowicz

• Kalendarium
• Wybrana literatura
• Indeks osób

####

Zespół redakcyjny:

• prof. dr hab. Jan Leszek Adamczyk
• dr Jan Główka – redaktor naczelny
• prof. dr hab. Stanisław Meducki
• prof. dr hab. Marta Samek
• prof. dr hab. Jerzy Szczepański
• prof. dr hab. Stanisław Żak

Redakcja tomu:

• dr Marek Maciągowski

Korekta:

• Anna Zdonek

Redakcja techniczna:

• Elżbieta Kościańska

Projekt okładki:

• Piotr Suliga

Kwerenda, dobór ilustracji i tekstów źródłowych, opracowanie biogramów:

• Leszek Dziedzic
• Marcin Kolasa
• Krzysztof Myśliński
• Konrad Otwinowski
• Bartłomiej Tambor
• Paweł Wolańczyk

Ilustracje na okładce:

• Plan Kielc z 1823 r. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Kielcach
• Panorama Kielc, Pamiętnik Kielecki. Zbiór prac ku uczczeniu A. Mickiewicza, rękopis w zbiorach Muzeum Historii Kielc
• Pieczęć z herbem Kielc, Pamiętnik Sandomierski, Warszawa 1829
• Siedziba Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, 1935 r., Narodowe Archiwum Cyfrowe
• Pomnik Czynu Legionowego autorstwa Jana Raszki, 1938 r., Narodowe Archiwum Cyfrowe
• Wycieczka sekcji kolarskiej KSO Granat na Święty Krzyż, 1933 r., Muzeum Historii Kielc

Druk i oprawa:

• Drukarnia im. A. Półtawskiego

####